Η κολπίτιδα είναι η φλεγμονή του κόλπου και αποτελεί το συνηθέστερο αίτιο επίσκεψης στον Γυναικολόγο. Ενώ οι κολπίτιδες μοιάζουν αθώες στην πραγματικότητα είναι ιδιαίτερα ενοχλητικές λόγω του κνησμού και των υγρών, αλλά και λόγω του πόνου κατά την επαφή.
Οι κολπίτιδες εμφανίζουν οι γυναίκες από την εφηβεία έως και την εμμηνόπαυση. Η συμπτωματολογία είναι κοινή, ωστόσο ανάλογα με την ηλικία της γυναίκας αλλάζει η αιτιολογία.
Ποια είναι τα συχνότερα συμπτώματα της κολπίτιδας;
• Αίσθημα καύσους και κνησμός στον κόλπο ή και εξωτερικά.
• Δύσοσμα και με περίεργο χρώμα κολπικά υγρά
• Κολπική ξηρότητα και πόνος κατά την επαφή, ιδιαίτερα στις γυναίκες που βρίσκονται σε εμμηνόπαυση
• Ξηρότητα δέρματος καθώς και δερματικοί ερεθισμοί στην περιοχή του αιδοίου
Ποιοι είναι οι πιο κοινοί τύποι κολπίτιδας και ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των κολπικών εκκρίσεων;
• Βακτηριακή κολπίτιδα, η οποία προκύπτει από υπερανάπτυξη ενός ή περισσοτέρων μικροοργανισμών που υπάρχουν με φυσικό τρόπο στον κόλπο της γυναίκας. Μπορεί να αναπτυχθεί με ένα γκριζωπό-λευκό, δυσώδες υγρό. Η οσμή μπορεί να είναι πιο εμφανής μετά τη σεξουαλική επαφή.
• Καντιντίαση, η οποία συνήθως προκαλείται από έναν μύκητα που επίσης υπάρχει με φυσικό τρόπο στον κόλπο και ο οποίος ονομάζεται Candida albicans. Το κύριο σύμπτωμα είναι η φαγούρα, αλλά μπορεί να έχετε και έκκριση ενός λευκού, παχύρρευστου υγρού.
• Τριχομονάδες, που προκαλούνται από ένα παράσιτο και συνήθως μεταδίδονται με τη σεξουαλική επαφή. Μια μόλυνση που μπορεί να προκαλέσει την έκκριση ενός πρασινο-κίτρινου υγρού, μερικές φορές με αφρώδη υφή.
• Κολπική ατροφία (ατροφική κολπίτιδα), η οποία προκύπτει από μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων μετά την εμμηνόπαυση φλεγμονή του κόλπου. Τα κολπικά τοιχώματα χάνουν την ελαστικότητα τους και το δέρμα της περιοχής γίνεται λεπτό και ξηρό.
Αυτή δεν οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο αλλά είναι το αποτέλεσμα της μείωσης των επιπέδων των οιστρογόνων. Οι γυναίκες αισθάνονται πόνο, κνησμό και ενόχληση στην περιοχή, ενώ συχνά έχουν έντονο ερεθισμό και ερυθρότητα στο δέρμα της περιοχής.
Πώς γίνεται η διάγνωση της κολπίτιδας;
Προκειμένου να ταυτοποιηθεί ποιο είναι το μικρόβιο που προκαλεί κολπίτιδα πρέπει να γίνει καλλιέργεια κολπικού και τραχηλικού υγρού. Είναι μία πολύ απλή διαδικασία, ανώδυνη, κατά την οποία λαμβάνεται υγρό και αποστέλλεται για μικροβιολογική εξέταση. Ωστόσο στην περίπτωση της μηκυτιασικής κολπίτιδας η διάγνωση πολλές φορές τίθεται κλινικά από τον γυναικολόγο, καθώς τα υγρά της κολπίτιδας από μύκητες είναι χαρακτηριστικά και ορατά κατά την γυναικολογική εξέταση, χωρίς να είναι απαραίτητη η καλλιέργεια. Αν μετά την θεραπεία των μυκήτων τα συμπτώματα συνεχίζονται, τότε απαιτείται η λήψη καλλιέργειας, καθώς σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να συμμετέχουν και άλλα μικρόβια πέραν των μυκήτων.
Γιατί έχουμε κολπικά υγρά και πότε πρέπει να ανησυχήσουμε;
Από την έναρξη της εφηβείας και σε όλη τη διάρκεια της αναπαραγωγικής φάσης της γυναίκας εκκρίνονται υγρά από τους αδένες του κόλπου και του τραχήλου της μήτρας. Ρόλος τους είναι η διατήρηση της υγρασίας του κόλπου στη φάση της σεξουαλικής επαφής αλλά και η προστασία του από μικρόβια. Αν τα υγρά έχουν χρώμα γκρι, πρασινωπό ή καφέ και/ή οσμή περίεργη, πρέπει να επισκεφθούμε το γιατρό. Σε αυτή την περίπτωση όπως προαναφέραμε μπορεί να υπάρχει κάποια λοίμωξη στον κόλπο (κολπίτιδα).
Έχει «μικρόβια» ο κόλπος;
Σε φυσιολογικές συνθήκες στον κόλπο της γυναίκας υπάρχει μία ποικιλία μικροβίων, που αποτελεί τη φυσιολογική χλωρίδα του κόλπου και δεν προκαλούν νόσο. Οι μικροοργανισμοί που υπάρχουν φυσιολογικά στον κόλπο δεν πολλαπλασιάζονται υπέρμετρα ώστε να προκαλέσουν λοίμωξη και εμποδίζουν όσο γίνεται την εγκατάσταση άλλων πραγματικά παθογόνων μικροβίων.
Το περιβάλλον του κόλπου είναι όξινο (pH 4-4,5). Μεταβολές της οξύτητας του κόλπου και της χλωρίδας σε διάφορες περιπτώσεις (λήψη αντιβιοτικών, εμμηνόπαυση, εγκυμοσύνη) καθιστούν την περιοχή ευάλωτη στην προσβολή από μικρόβια ή στον υπερ-πολλαπλασιασμό των ήδη υπαρχόντων της φυσιολογικής χλωρίδας (π.χ. μυκητιασικές κολπίτιδες μετά τη λήψη αντιβιοτικών), οδηγώντας στην εμφάνιση φλεγμονής του κόλπου.
Τι είναι αυτό που πρέπει να προσέχουμε;
Με τον ερχομό του φθινοπώρου παρατηρείται αύξηση των επισκέψεων στο γυναικολογικό ιατρείο με συμπτώματα κολπίτιδας. Είναι λογικό αφού η αύξηση της θερμοκρασίας του καλοκαιριού καθώς και οι καλοκαιρινές εξορμήσεις στην παραλία είναι παράγοντες που ευνοούν την ανάπτυξη κολπίτιδας αλλά και δερματικών ερεθισμών της ευαίσθητης περιοχής.
Τρόποι πρόληψης:
1. Αποφεύγουμε τα συνθετικά εσώρουχα και τα στενά ρούχα. Προκαλούν αύξηση της θερμοκρασίας στην περιοχή, δημιουργώντας έτσι περιβάλλον κατάλληλο για λοιμώξεις. Προτιμάμε βαμβακερά εσώρουχα. Αλλάζουμε συχνά εσώρουχα, δύο ή και τρεις φορές την ημέρα, αν χρειάζεται (ιδιαίτερα το καλοκαίρι).
2. Χρησιμοποιούμε τη δική μας πετσέτα
3. Χρησιμοποιούμε προφυλακτικό στη σεξουαλική επαφή, για να αποτρέψουμε τυχόν μόλυνση από μικρόβια που προκαλούν κολπίτιδες ή/και τραχηλίτιδες.
4. Σε περίπτωση που πρέπει να λάβετε αντιβίωση, βάλτε στο διαιτολόγιό σας τουλάχιστον ένα γιαούρτι την ημέρα. Αν έχετε μεγαλύτερη ευαισθησία στις κολπίτιδες, μπορείτε να λαμβάνετε επιπρόσθετα σκευάσματα γαλακτοβάκιλλων, είτε σε χάπι είτε με την μορφή των κολπικών υπόθετων. Η αντιβίωση διαταράσσει την οξύτητα του κόλπου και σε πολλές γυναίκες εμφανίζεται μυκητιασική κολπίτιδα.
5. Προσοχή στην κατανάλωση ζάχαρης: Τα σάκχαρα αποτελούν την τροφή των μικροοργανισμών του κόλπου και η υπέρμετρη κατανάλωσή τους μπορεί να συντελέσει στον υπερ-πολλαπλασιαμό τους και να προκαλέσει κολπίτιδα.
6. Τους καλοκαιρινούς μήνες προσπαθούμε να μη μένουμε με το βρεγμένο μαγιό και αλλάζουμε, κάνοντας πρώτα, αν μπορούμε, ένα ντους. Αποφεύγουμε να καθόμαστε στην άμμο.
7. Εάν είστε στην εμμηνόπαυση, φροντίστε ο κόλπος σας να είναι σε καλή κατάσταση. Αυτό θα το πετύχετε χρησιμοποιώντας ειδικά για την περιοχή αλλά και για την εμμηνόπαυση προϊόντα, τα οποία βοηθούν στην αποκατάσταση του pH αλλά και στην ελαστικότητα του κόλπου.
Πώς αντιμετωπίζεται η κολπίτιδα;
Μετά τη διάγνωση η χορήγηση του κατάλληλου αντιμικροβιακού φαρμάκου για 7 με 10 ημέρες εξασφαλίζει τη σίγουρη και πλήρη θεραπεία της γυναίκας. Η θεραπεία πρέπει να είναι αιτιολογική μετά από εργαστηριακή διάγνωση, καθώς δεν είναι σωστό η γυναίκα να λαμβάνει φάρμακα αν δεν γνωρίζουμε το ακριβές αίτιο ,και αυτό το επιτυγχάνουμε μόνο με την καλλιέργεια κολπικού υγρού. Επίσης αν μια γυναίκα εμφάνισε κάποτε , για παράδειγμα μύκητες, δε σημαίνει ότι αν ξαναπαρουσιάσει συμπτώματα κολπίτιδας αυτά θα οφείλονται πάλι σε μύκητες. Η χρήση κολπικών σκευασμάτων χωρίς τη συμβουλή του γιατρού, επειδή αυτά κάποτε βοήθησαν, αποτελεί σφάλμα.
Τέλος, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι συχνά απαιτείται και η παράλληλη θεραπεία του σεξουαλικού συντρόφου της γυναίκας, χωρίς απαραίτητα να εμφανίζει συμπτώματα, καθώς αν είναι φορέας του ίδιου μικροοργανισμού θα ξαναμολύνει τη γυναίκα όταν αυτή ολοκληρώσει την θεραπεία της.
Ο Κωνσταντίνος Ζαμπάς είναι μαιευτήρας- χειρουργός γυναικολόγος εξειδικευμένος στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και στην παθολογία τραχήλου της μήτρας.
Έχει πραγματοποιήσει μετεκπαίδευση στην Αναγεννητική και Αναπαραγωγική Ιατρική και στην Λαπαροσκοπική Χειρουργική και αντιμετωπίζει περιστατικά πάνω στην αλλοίωση του τραχήλου της μήτρας, τα ινομυώματα, τα κονδυλώματα και την υπογονιμότητα.
Κλείστε το ραντεβού σας με τον Γυναικολόγο καλώντας στο 697 291 0362 (Ιατρείο Παλλήνης ή Αμπελόκηπων)