Θεραπεία Ινομυωμάτων

 

Τι είναι τα ινομυώματα

Τα ινομυώματα μήτρας είναι καλοήθεις όγκοι μέσα και έξω από τη μήτρα, που εμφανίζονται κυρίως στην αναπαραγωγική ηλικία των γυναικών προκαλώντας πλήθος συμπτωμάτων και συνήθως υποχωρούν κατά την εμμηνόπαυση. Σε αρκετές περιπτώσεις βρίσκονται τυχαία σε γυναικολογική ή υπερηχογραφική εξέταση ρουτίνας.
Το μέγεθός τους διαφέρει από πολύ μικρά 1 εκ., έως πολύ μεγάλα 10-15 εκ. ή και μεγαλύτερα.

Τα συμπτώματα αυτά επηρεάζουν την ομαλή λειτουργία της μήτρας ως αναπαραγωγικού οργάνου ή έχουν τη μορφή διαταραχής της περιόδου.
Συχνό προβληματισμό για τη γυναίκα αποτελεί το αν μπορεί να εξελιχθεί ένα ινομύωμα σε καρκίνο όμως αυτό είναι εξαιρετικά σπάνιο.

Τα ινομυώματα ανάλογα με τη θέση τους στη μήτρα μπορούν να διαχωριστούν σε:

    • Υπορρογόνια
      Όταν το μεγαλύτερο τμήμα τους είναι επιφανειακό. Γενικότερα δεν γίνονται αντιληπτά ακόμα και όταν συχνά ξεπεράσουν τα 5-6 cm ενώ προκαλούν μόνο πιεστικά φαινόμενα στους περιβάλλοντες ιστούς της μήτρας, όπως π.χ. δυσουρικά ενοχλήματα ή πίεση κατά την αφόδευση ή ακόμα και κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής.
    • Ενδοτοιχωματικά
      Όταν το μεγαλύτερο τμήμα τους βρίσκεται εντός του μυϊκού τοιχώματος της μήτρας και ανάλογα με το μέγεθος τους από 2-3 cm και πάνω μπορούν δυνητικά να εμποδίσουν την ομαλή σύσπαση της μήτρας προκαλώντας αιμορραγία ή πόνο από την απότομη αύξηση των διαστάσεων τους και φυσικά υπογονιμότητα λόγω της αλλοιωμένης δομής του ενδομητρίου. Σημασία μεγάλη βέβαια, έχει όχι μόνο το μέγεθος αλλά και ο αριθμός των τοιχωματικών μαζών καθώς περισσότερα του ενός επηρεάζουν σε βαρύτητα τη συμπτωματολογία τους.
    • Υποβλεννογόνια
      Είναι τα ινομυώματα που διαπερνούν την κοιλότητα της μήτρας και μπαίνουν στο εσωτερικό της. Προκαλούν τα περισσότερα συμπτώματα (αιμορραγίες και συνέπειές της) ακόμα και όταν είναι μικρά σε μέγεθος.
    • Μισχωτά
      Όταν κρέμονται από την επιφάνεια ή την εσωτερική κοιλότητα της μήτρας από ένα μίσχο.

Ποιες γυναίκες έχουν ινομυώματα

Έρευνες δείχνουν πως υπάρχει αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ινομυωμάτων σε γυναίκες

  • γόνιμης ηλικίας
  • με αυξημένο ΔΜΣ (υπέρβαρες)
  • που είχε εμφανίσει η μητέρα τους στο παρελθόν

Πως γίνεται η διάγνωση

Για τη διάγνωση των ινομυωμάτων χρησιμοποιείται το υπερηχογράφημα, το οποίο εντοπίζει τον αριθμό των ινομυωμάτων, το μέγεθος, αλλά και τη θέση τους στη μήτρα.
Στην περίπτωση που η ασθενής παρουσιάζει πολλαπλά ινομυώματα προεγχειρητικά συνιστάται μαγνητική τομογραφία πυέλου (MRI) με σκοπό την πιο λεπτομερή χαρτογράφησή τους.

Ινομυώματα & Υπογονιμότητα

Η δυνατότητα επίτευξης εγκυμοσύνης σε νεαρές γυναίκες που πάσχουν από ινομυώματα έχει σχέση με τη θέση εντόπισης αυτών σε συνάρτηση με τα νευραλγικά σημεία της μήτρας που επηρεάζουν την εμφύτευση αλλά και την ανάπτυξη εν συνεχεία του εμβρύου. Έτσι εντοπίζονται μηχανισμοί που παρακωλύουν την φυσιολογική διαδικασία γονιμότητας όπως:

  • Ενδομήτρια ινομυώματα που πληρούν τον εσωτερικό χώρο της μήτρας επηρεάζουν κατευθείαν την εμφύτευση εμποδίζοντας ή μειώνοντας χωροταξικά τον εσωτερικό γόνιμο χιτώνα του οργάνου. Συνήθως όταν είναι μεγαλύτερο από 1-1,5cm ενεργοποιούν τον αντίστοιχο μηχανισμό.
  • Εξωτερικά υπορογόνια ή πυθμενικά ινομυώματα που βρίσκονται πλησίον του αυλού των σαλπίγγων και έτσι εμποδίζουν τη σύλληψη επεμβαίνοντας στην ανατομική αρτιότητα του αυλού ή του ισθμού των σαλπίγγων.
  • Τοιχωματικά ινομυώματα των οποίων το μέγεθος ≥3cm ή αριθμός ≥2, διαστρεβλώνουν την αρχιτεκτονική ή την αιμάτωση του ενδομητρίου παρεμποδίζοντας την συσπαστική ή εμφυτευτική δυνατότητα της μήτρας ή παράγοντας άμεσα ενδογενείς αντιεμφυτευτικούς παράγοντες .

Εξάλλου είναι σημαντικό να υπογραμμιστεί ότι στις περιπτώσεις εγκυμοσύνης με παρουσία ινομυωμάτων, αυξάνεται στατιστικά αφενός η πιθανότητα εκφύλισης αυτών λόγω της υπεροιστρογοναιμίας (και συνεπώς ισχυρού πόνου στην κύηση) και αφετέρου η πιθανότητα αποβολής α’ τριμήνου λόγω πίεσης του ενδομητρίου, πρόωρου τοκετού και καισαρικής τομής. Θεωρείται έτσι βιβλιογραφικά ως εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου (high risk pregnancy).

Συντηρητική Θεραπεία Ινομυωμάτων

Πριν δοθεί η θεραπεία ο γιατρός θα λάβει υπόψη του:

  • Τη βαρύτητα των συμπτωμάτων
  • Την επιθυμία της γυναίκας να τεκνοποιήσει
  • Το μέγεθος του ή των ινομυωμάτων
  • Την τοποθεσία που βρίσκονται
  • Την ηλικία της γυναίκας.

Σε περίπτωση που δεν υπάρχουν συμπτώματα και τα ινομυώματα είναι μικρού μεγέθους, συνήθως δεν χρειάζεται θεραπεία. Ελέγχονται περιοδικά, ώστε να παρακολουθούμε την εξέλιξή τους. Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική, ή χειρουργική.

Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει:

  • Ελαφρά παυσίπονα, σε περίπτωση πόνου.
  • Ορμόνες (GnRHa agonist) που συχνά δημιουργούν μείωση των ινομυωμάτων.
  • Ορμόνες χορηγούνται, όταν χρειάζεται και πριν τη χειρουργική αφαίρεση για να μειωθεί το μέγεθος των ινομυωμάτων και να είναι πιο ανώδυνο το χειρουργείο.

 

Πότε πρέπει να αφαιρεθεί ένα ινομύωμα

Παρόλο που η αιτιολογία των ινομυωμάτων είναι ορμονοεξαρτώμενη γονιδιακή και ως εκ τούτου κληρονομική φαίνεται ότι στη σύγχρονη εποχή έχει αυξηθεί επικίνδυνα η συχνότητα τους σε νεαρές γυναίκες πράγμα που μπορεί να αποδοθεί και στη σύγχρονη διατροφή και την αυξημένη περιεκτικότητα σε φυτοοιστρογόνα των κρεάτων αλλά και των οπωρολαχανικών.

Η αντιμετώπιση της παθολογίας αυτής είναι κατά κανόνα χειρουργική όταν τα συμπτώματα ή η αποτυχία επίτευξης γονιμότητας επιβάλλουν την αφαίρεση τους. Στις περιπτώσεις που υπάρχει:

  • Μεγάλη μηνορραγία ή εμφάνιση αίματος στο μεσοδιάστημα δύο περιόδων
  • Αίσθημα βάρους και πίεσης κάτω από τον ομφαλό
  • Ανωμαλίες στην ούρηση, όπως ασυνήθιστη συχνοουρία αν η πίεση συμβαίνει στην ουροδόχο κύστη
  • Δυσκοιλιότητα αν η πίεση συμβαίνει στο παχύ έντερο
  • Πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή (δυσπαρευνία)
  • Υπογονιμότητα

Θεραπεία των ινομυωμάτων

Η χειρουργική θεραπεία δίνει την οριστική λύση
Τα ινομυώματα αφαιρούνται χειρουργικά όταν είναι μεγάλα (μεγαλύτερα από 5cm) και συμπιέζουν κύστη ή ορθό. Όταν υπάρχει αιμορραγία και αναιμία ή όταν είναι αιτία υπογονιμότητας.

Περιλαμβάνει:

  • Ινομυοματεκτομή. Αφαιρείται το ή τα ινομυώματα χωρίς να πειραχτεί υγιής ιστός της μήτρας. Η ινομυοματεκτομή μπορεί να γίνει με λαπαροτομία, λαπαροσκοπικά η υστεροσκοπικά. Αυτό το καθορίζει, το μέγεθος, ο τύπος και η θέση του ινομυώματος. Σε ινομυωματώδη μήτρα, (μήτρα με πολλούς πυρήνες ινομυωμάτων) υπάρχει περίπτωση, μετά από καιρό να αναπτυχθούν ξανά ινομυώματα.
  • Υστερεκτομή. Αφαιρείται ολόκληρη η μήτρα. Η θεραπεία είναι ριζική. Υστερεκτομή γίνεται σε γυναίκες που δεν μπορούν πλέον να τεκνοποιήσουν, τα συμπτώματα είναι πολύ βαριά και η μήτρα είναι ινομυωματώδης.

Πάντα θα πρέπει να υπάρχει συνεννόηση μεταξύ της ασθενούς και γιατρού για την καλύτερη θεραπεία.

Λαπαροσκοπική αφαίρεση ινομυωμάτων

Η αφαίρεση των ινομυωμάτων μπορεί να γίνει με ινομυωμεκτομή, υστερεκτομή ή λαπαροσκόπηση. Το μέγεθος, ο αριθμός και η θέση των ινομυωμάτων υποδεικνύουν στον γιατρό και την ασφαλέστερη μέθοδο που ενδείκνυται για την αντιμετώπισή τους. Η λαπαροσκόπηση είναι η πιο σύγχρονη και λιγότερο επεμβατική μέθοδος για την ινομυωματεκτομή. Κατά την διάρκεια της επέμβασης η αφαίρεση των καλοήθων αυτών όγκων γίνεται με ασφάλεια, αποκαθιστώντας τη λειτουργία της μήτρας.

Μετά την εγχείρηση αφαίρεσης των ινομυωμάτων -είτε αυτή έγινε με λαπαροσκόπηση είτε με ανοιχτό χειρουργείο- συστήνεται η καισαρική τομή σε περίπτωση που η γυναίκα επιθυμεί στο μέλλον μία εγκυμοσύνη. Το ανοιχτό χειρουργείο είναι θεραπεία εκλογής μόνο για τα ινομυώματα που ξεπερνούν τα 7 εκατοστά.

Πλεονεκτήματα λαπαροσκοπικής ινομυωματεκτομής

  • Συντομότερη ανάρρωση και νοσηλεία
  • Λιγότερο επώδυνη
  • Χωρίς παρενέργειες μετεγχειρητικά

 

Συχνές Απορίες γυναικών για τα ινομυώματα

 

1. Η παρουσία ινομυωμάτων επηρεάζει τη γονιμότητα;

( Η απάντηση του εξειδικευμένου μαιευτήρα – χειρουργού γυναικολόγου, Κωνσταντίνου Ζαμπά )
Η παρουσία των ινομυωμάτων δυσκολεύει την σύλληψη και την επίτευξη γονιμότητας καθώς εκτός από ανατομικές παρεμβολές στο ενδομήτριο ή στις σάλπιγγες, τα ινομυώματα αυτά καθαυτά παράγουν αντιεμφυτευτικούς παράγοντες που δυσχεραίνουν την τεκνοποίηση.

2. Είμαι έγκυος και ο γυναικολόγος μου σε υπέρηχο στο 1ο τρίμηνο είδε και ένα ινομύωμα. Τι σημαίνει αυτό για την εγκυμοσύνη μου;

( Η απάντηση του εξειδικευμένου μαιευτήρα – χειρουργού γυναικολόγου, Κωνσταντίνου Ζαμπά )
Τα ινομυώματα στην εγκυμοσύνη αποτελούν ένα παράγοντα που την μετατρέπει σε κύηση υψηλού κινδύνου! Αυξάνονται οι αποβολές α’ τριμήνου όταν η εμφύτευση γίνεται πλησίον των εστιών ινομυωμάτων, όπως και οι αποκολλήσεις και αιμορραγίες α’ και β´ τριμήνου ενώ η απότομη αύξηση των διαστάσεων τους κατά την εγκυμοσύνη συχνά προκαλεί υαλοειδή εκφύλιση και πόνο κατά το γ´ τρίμηνο.
Η βαρύτερη επιπλοκή των ινομυωμάτων κατά την εγκυμοσύνη πάντως, είναι ο πρόωρος τοκετός καθώς ενεργοποιείται ο μηχανισμός σύσπασης των ινών της μήτρας από φλεγμονή λόγω εκφύλισης ή αιμορραγίας αποκόλλησης ανάλογα με τα ανατομικά δεδομένα της εγκυμοσύνης.
Συχνά επίσης, η εγκυμοσύνη ολοκληρώνεται με καισαρική τομή ιδιαίτερα όταν η τοπογραφική τους θέση είναι χαμηλή κοντά στον τράχηλο (έξοδος της μήτρας) οπότε και παρεμποδίζεται η εμπέδωση του εμβρύου και η ομαλή εξέλιξη του τοκετού.

3. Μπορώ μέσω της διατροφής να μειώσω τις πιθανότητες εμφάνισης ινωμυωμάτων;

( Η απάντηση του εξειδικευμένου μαιευτήρα – χειρουργού γυναικολόγου, Κωνσταντίνου Ζαμπά )
Η γυναίκα αναπαραγωγικής ηλικίας αλλά και όχι μόνο, είναι σημαντικό να προσέχει τη διατροφή της προκειμένου τα οιστρογόνα και οι γυναικείες ορμόνες να βρίσκονται σε σωστά επίπεδα. Τα προϊόντα ολικής άλεσης, τα λαχανικά και τα φρούτα, τα όσπρια, το ψάρι και τα καλά έλαια είναι απαραίτητα στο καθημερινό διαιτολόγιο.

4. Έχω ινομύωμα το οποίο κατόπιν σύστασης του γιατρού μου, θα πρέπει να αφιερωθεί λαπαροσκοπικά. Τι πρέπει να γνωρίζω κατά την ανάρρωση;

( Η απάντηση του εξειδικευμένου μαιευτήρα – χειρουργού γυναικολόγου, Κωνσταντίνου Ζαμπά )
Η ασθενής αναρρώνει σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά από μία λαπαροσκόπηση. Στο νοσοκομείο θα παραμείνει για 2 περίπου ημέρες μειώνοντας έτσι και το κόστος νοσηλείας, ενώ σε 2 εβδομάδες θα είναι σε θέση να επιστρέψει στις καθημερινές συνήθειες. Σε περίπτωση ανοιχτού χειρουργείου η επιστροφή στην εργασία γίνεται σε 4-6 εβδομάδες.

5. Μπορούν τα ινομυώματα να μεταλλαχθούν σε καρκίνο;

( Η απάντηση του εξειδικευμένου μαιευτήρα – χειρουργού γυναικολόγου, Κωνσταντίνου Ζαμπά )
Τα ινομυώματα συνήθως είναι καλοήθη. Έχουν ένα πολύ μικρό ποσοστό (0,1% έως 0,5%) να μεταλλαχθούν σε καρκίνο. Πρέπει να βρίσκονται υπο παρακολούθηση και να ελέγχονται σε κάθε επίσκεψη.
Ξαφνική αύξηση του μεγέθους ενός ινομυώματος, θα πρέπει να μας βάλει σε υποψία.

Ο Κωνσταντίνος Ζαμπάς είναι μαιευτήρας- χειρουργός γυναικολόγος εξειδικευμένος στην Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και στην παθολογία τραχήλου της μήτρας.
Έχει πραγματοποιήσει μετεκπαίδευση στην Αναγεννητική και Αναπαραγωγική Ιατρική και στην Λαπαροσκοπική Χειρουργική και αντιμετωπίζει περιστατικά πάνω στην αλλοίωση του τραχήλου της μήτρας, τα ινομυώματα, τα κονδυλώματα και την υπογονιμότητα.

Κλείστε το ραντεβού σας με τον Γυναικολόγο καλώντας στο 697 291 0362 (Ιατρείο Παλλήνης ή Αμπελόκηπων)